فرق حق انتفاع با مالکیت منفعت چیست ؟

_{^{حق انتفاع و مالکیت منفعت}}

• مالکیت منافع توسط عقدی به نام اجاره به مستاجر واگذار میشود و مستاجر از آن به بعد مالک منافع عین مال خواهد بود. مواد قانونی باب اجاره از ماده 466 به بعد را به خود اختصاص داده است.
• اجاره به معنای تملیک منافع به عوض معلوم است .
• مستاجر در قبال پرداخت وجهی که به موجر میپردازد مالک منافع عین مستاجره مالک میشود.
• عقد اجاره دارای سه ویژگی است که آنرا از سایر عقود متمایز میکند اول از عقود تملیکی است ثانیا عقدی است معوض ثالثا عقدی است موقت.
• اما در تعریف حق انتفاع باید گفت که : عبارت است از حقی که به موجب آن شخص میتواند از مالی که عین آن در ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد استفاده کند.
• ماده 40 به بعد قانون مدنی به آن پرداخته است . قانون مدنی حق انتفاع رو به سه شاخه مجزا تقسیم کرده است اول حق انتفاع عمری -رقبی -سکنی (مواد 43-42-41قانون مدنی) دوم وقف و سوم حق انتفاع از مباحات .
• حق انتفاع یکی از شاخ ها و مراتب مالکیت است که در اثر قرارداد به شخصی واگذار میشود .در واقع به جز وقف که تابع شرایط خاص خود است قرارداد حق انتفاع طبق ماده 10 قانون مدنی و قواعد عمومی صحت آن بررسی میشود. پس در حق انتفاع برای مال موضوع حق دو صاحب حق وجود دارد : اول منتفع که حق انتفاع از عین مال را دارد دوم:مالک که صاحب عین مال است.
• اما تفاوت های این دو بحث حقوق مدنی به شرح زیر است :

اول: در حق انتفاع اثر عقد جداکردن عین از منفعت نیست و مالک هر دو یک نفر باقی خواهد ماند  و منتفع از حق میتواند صرفا بهره برداری از کند (صاحب حق اختیار بهره برداری از منافع را دارد )اما در عقد اجاره مالکیت منافع به مستاجر انتقال پیدا میکند و مالکیت عین برای مالک باقی خواهد ماند پس مستاجر به تبع اينکه مالک منافع است میتواند منافع را به دیگری انتقال بدهد

دوم: حق انتفاع طی چند مورد پایان میپذیرد و اصطلاحا زوال حق انتفاع نام دارد (اسباب خاص زوال حق انتفاع):

1- عمری : با فوت کسی که حق انتفاع به مدت عمر او برقرار شده است که ممکن است مدت عمر منتفع باشد یا مدت عمر مالک یا شخصی غیر ازاین دو نفر .

2- رقبی : مدت معینی است که در قرارداد توافق شده است.پس ازانقضا مدت مزبور دیگر منتفع حقی نسبت به انتفاع از مال ندارد .

3- رجوع مالک در حبس مطلق : اگر مدتی در قرارداد ذکر نشده باشد (نه عمری نه رقبی ) هر گاه مالک رجوع به مال کند حق انتفاع پایان میپذیرد. در این صورت منتفع دیگر هیچ حقی نسبت به تصرف در حق ندارد مثلا اگر خانه ای درخت میوه ای دارد دیگر نمیتواند از آن استفاده کند.

• اما مستاجر پس از انقضای مدت اجاره مستاجر میتواند میوه هایی که در مدت تصرف او به وجود آمده اند (مثل منافع آینده) را ,استفاده کند.به تعبیر دیگر حق انتفاع درجه ای ضعیف تر از مالکیت منافع خواهد بود و جانشین مالک اصلی نمیشود و از تمام ویژگی ها برخوردار نخواهد بود اما مستاجر استیلای کامل بر منافع دارد و مالک اصلی آن است.

_{^{مستندات قانونی - حق انتفاع و مالکیت منفعت}}

ماده 40 قانون مدنی

 حق انتفاع عبارت ازحقی است که بموجب آن شخص می تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است مالک خاصی ندارد استفاده کند.

 ماده 41 قانون مدنی

عمری حقی انتفاعی است که بموجب عقدی ازطرف مالک برای شخص به مدت عمرخود یا عمرمنتفع و یا عمر شخص ثالثی برقرار شده باشد .

 ماده 42 قانون مدنی

 رقبی حق انتفاعی است که از طرف مالک برای مدت معینی برقرار می گردد .

 ماده 43 قانون مدنی

 اگر حق انتفاع عبارت از سکونت در مسکنی باشد سکنی یا حق سکنی نامیده می شود و این حق ممکن است بطریق عمری یا بطریق رقبی
برقرار شود .

ماده 44 قانون مدنی

در صورتی که مالک برای حق انتفاع مدتی معین نکرده باشد حبس مطلق بوده و حق مزبور تا فوت مالک خواهد بود مگر اینکه مالک قبل از فوت خود رجوع کند .

ماده  466 قانون مدنی

 اجاره عقدی است که بموجب آن مستاجرمالک منافع عین مستاجره می شود.اجاره دهنده راموجرواجاره کننده رامستاجرومورداجاره راعین مستاجره گویند.