امکان اعاده دادرسی نسبت به رای دادگاه تجدیدنظر

_{^{پاسخ - جهات اعاده دادرسی در دادگاه تجدیدنظر}}

• در برخی موارد اوضاع و احوالی پیش می آید که رای صادره بر پایه یک سوء تفاهم، مدرک و ادله جعلی، اشتباه دادگاه و یا... صادر می شود و این امر ممکن است در آراء شوراهای حل اختلاف، محاکم بدوی، محاکم تجدید نظر و حتی آراء صادره در خصوص فرجام خواهی، واخواهی و ... رخ دهد و اختصاص به محکمه و دادگاه خاصی نداشته باشد.
• قانونگذار برای جلوگیری از تضییع حقوق افراد راهی را پیش بینی کرده است که حتی در خصوص آراء  همه محاکم اما تحت شرایط خاصی بتوان اعاده دادرسی نمود.
• البته باید به این نکته اشاره داشت که برای جلوگیری از بی نظمی های احتمالی در حوزه حقوقی و دادگاه ها و همچنین احترام به امر مختومه، قانون شرایط خاص و محدودی را برای اعاده دادرسی در خصوص آراء دادگاه ها پیش بینی کرده است و افراد فقط تحت این موارد قادر به تقاضای اعاده دادرسی می باشند.
• باید به این نکته اشاره داشت که اعاده دادرسی هم در خصوص دعاوی حقوقی و هم در دعاوی کیفری موضوعیت دارد.
• قانونگذار در ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی به بحث اعاده دادرسی در امور حقوقی و شرایط و موارد آن پرداخته است، همچنین در مواد 474 و 475 قانون آیین دادرسی کیفری، بحث و شرایط اعاده دادرسی در امور کیفری مطرح شده است.
• ابتدا به بررسی ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی و بحث اعاده دادرسی در خصوص امور حقوقی و مدنی می پردازیم. این ماده در خصوص احکامی می باشد که قطعیت یافته اند.

بند 1 این ماده در خصوص زمانی است که موضوع حکم صادره توسط دادگاه، آن مورد و خواسته ای نیست که خواهان به دنبال آن بوده است و موضوع حکم صادره دارای وجه افتراق قابل توجه ای با خواسته ی خواهان می باشد.

بنده 2 ماده فوق الذکر نیز هنگامی موضوعیت دارد که حکم صادره از سوی دادگاه چیزی بیشتر از خواسته خواهان باشد و به نوعی ممکن است حقوق خوانده مورد اجحاف و تضییع قرار گیرد.

در بند 3 به وجود تضاد در مفاد یک حکم اشاره شده است و در ادامه گفته شده است که منشا این تضاد، اصول یا مواد متضاد می باشد.
در بند 4 نیز به بحث تضاد و تفاوت حکم صادره با حکمی که دادگاه در خصوص همین دعوا و همین اصحاب صادر نموده است و این تضاد بدون دلیل قانونی و موجه باشد اشاره شده است.
بند 5 نیز هنگامی مطرح می شود که طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی، تقلب و حیله ای بکار برده باشد که در حکم دادگاه موثر بوده است.
بند 6 در خصوص موردی است که حکمی که دادگاه صادر کرده، مستند به ادله و مدارکی بوده است که پس از صادر شدن رای، جعلی بودن آن مدارک ثابت شده باشد.
بند 7 نیز که تاثیر به سزایی در جلوگیری از تضییع حقوق افراد درخواست کننده اعاده دادرسی دارد، به این موضوع اشاره کرده است که اگر پس از صادر شدن رای توسط دادگاه اسناد و مدارکی به دست بیاید که دلیل و مدرک محکمی بر حقانیت اشخاص فوق الذکر داشته باشد و حتما ثابت شود که در زمان جریان دادرسی، این افراد توانایی دست یابی و ارائه این مدارک به دادگاه را نداشته اند می توانند تقاضای اعاده دادرسی کنند. 

• در خصوص امور کیفری نیز قانونگذار شرایطی را پیش بینی کرده است که بتوان در مورد احکام محکومیت قطعی داد گاه ها درخواست اعاده دادرسی نمود که شرایط کامل آن در قسمت اصول و مواد قانونی قابل استناد در خصوص اعاده دادرسی آمده است.
• همچنین باید به این نکته اشاره کرد که قانونگذار برای جلوگیری از بی نظمی های احتمالی در خصوص فرایند  دادرسی و همچنین تضییع حقوق افراد جامعه، مهلتی را در نظر گرفته است که این مهلت در خصوص افراد ساکن در داخل کشور  20 روز و افراد مقیم خارج از کشور 2 ماه پس از صدور رای می باشد.
• نکته قابل توجه دیگر در خصوص تقسیم بندی اعاده دادرسی است. به طور کلی می توان اعاده دادرسی را به دو دسته کلی تقسیم نمود :

دسته اول هنگامی مطرح می شود که اشخاص به طور مستقل درخواست اعاده دادرسی می نمایند و صلاحیت بررسی این درخواست نیز با همان دادگاه صادر کننده رای می باشد که از آن به عنوان اعاده دادرسی اصلی نیز یاد می شود.

دسته دوم که به آن درخواست اعاده دادرسی طاری نیز گفته می شود هنگامی مطرح می شود که در اثنای رسیدگی حکمی به عنوان دلیل ارائه گردد و کسی که حکم علیه او ابراز گشته است نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی می نماید و باید توجه داشت که این نوع از اعاده دادرسی به دادگاهی تقدیم می شود که حکم در آن جا به عنوان دلیل ابراز گشته است.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص امکان اعاده دادرسی نسبت به رای دادگاه تجدیدنظر}}

♦ در خصوص پاسخ به این سوال می توان گفت که باید بررسی شود که موضوع پرونده و حکم شما چه بوده است و شامل کدام یک از شرایط مندرج در ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی یا ماده 474 قانون آیین دادرسی می گردد و اگر از جمله مواردی بود که قانونگذار برای آن شرایط اعاده دادرسی را در نظر گرفته است می توانید در مهلت 20 روزه اگر داخل کشور هستید و 2 ماهه اگر ساکن خارج از کشور هستید، درخواست اعاده دادرسی کنید و در واقع در مورد امکان اعاده دادرسی فرقی بین رای دادگاه بدوی و تجدیدنظر نیست .

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{مستندات قانونی -  اعاده دادرسی}}

اصل 34 قانون اساسی

دادخواهی حق مسلم هر فرد است و هر کس می‌تواند به منظور دادخواهی به دادگاه‌های صالح رجوع نماید. همه افراد ملت حق دارند این گونه دادگاه‌ها را در دسترس داشته باشند و هیچ‌کس را نمی‌توان از دادگاهی که به موجب قانون حق مراجعه به آن را دارد منع کرد.

اصل 156 قانون اساسی

قوه قضاییه قوه‌ای است مستقل که پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و مسئول تحقق بخشند به عدالت و عهده‌دار وظایف زیر است‏:
۱- رسیدگی و صدور حکم در مورد تظلمات، تعدیات، شکایات، حل و فصل دعاوی و رفع خصومات و اخذ تصمیم و اقدام لازم در آن قسمت از امور حسبیه، که قانون معین می‌کند.
۲- احیای حقوق عامه و گسترش عدل و آزادیهای مشروع.
۳- نظارت بر حسن اجرای قوانین.
۴- کشف جرم و تعقیب مجازات و تعزیر مجرمین و اجرای حدود و مقررات مدون جزایی اسلام.
۵- اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین.

اصل 159 قانون اساسی

مرجع رسمی تظلمات و شکایات، دادگستری است. تشکیل دادگاه‌ها و تعیین صلاحیت آنها منوط به حکم قانون است.

ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی

نسبت به احکامی که قطعیت یافته ممکن است به جهات ذیل درخواست اعاده دادرسی شود :
۱- موضوع حکم مورد، ادعای خواهان نبوده باشد.
۲- حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.
۳- وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد.
۴- حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن، که قبلا توسط همان دادگاه صادر شده است متضاد باشد بدون انکه سبب قانونی موجب این مغایرت باشد.
۵- طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه موثربوده است.
۶- حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم جعلی بودن انها ثابت شده باشد،
۷- پس از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست اید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یاد شده در جریان دادرسی مکتوم بوده و درا ختیار متقاضی نبوده است.

ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری

درخواست اعاده دادرسی در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاهها اعم از آنکه حکم مذکور به اجراء گذاشته شده یا نشده باشد در موارد زیر پذیرفته می شود:
الف- کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شود و سپس زنده بودن وی محرز گردد.
ب- چند نفر به اتهام ارتکاب جرمی محکوم شوند و ارتکاب آن جرم به گونه‏ ای باشد که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن قائل شد.
پ - شخصی به علت انتساب جرمی محکوم شود و فرد دیگری نیز به موجب حکمی از مرجع قضائی به علت انتساب همان جرم محکوم شده باشد، به طوری که از تعارض و تضاد مفاد دو حکم، بی گناهی یکی از آنان احراز گردد.
ت- درباره شخصی به اتهام واحد، احکام متفاوتی صادر شود.
ث- در دادگاه صالح ثابت شود که اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان، مبنای حکم بوده است.
ج - پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث و یا ظاهر یا ادله جدیدی ارائه شود که موجب اثبات بی گناهی محکوم علیه یا عدم تقصیر وی باشد.
چ- عمل ارتکابی جرم نباشد و یا مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد.

ماده 475 قانون آیین دادرسی کیفری

 اشخاص زیر حق درخواست اعاده دادرسی دارند:
الف- محکوم علیه یا وکیل یا نماینده قانونی او و در صورت فوت یا غیبت محکوم علیه، همسر و وراث قانونی و وصی او
ب- دادستان کل کشور
پ- دادستان مجری حکم

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما