تعریف، خصوصیات و ویژگی های اظهارنامه

_{^{محتوای اظهارنامه:}}

محتوای اظهارنامه طیف وسیعی از مطالب را شامل میشود.

مثلا به واسطه ارسال اظهارنامه میتوان الزام شخصی دیگر به ایفاء تعهدات قراردادی را تقاضا نمود و یا اینکه شخصی که خود متعهد انجام کاری است، آمادگی خود را برای انجام تعهداتش بیان نماید.یا درصورتی که شخصی اموالی نزد دیگری دارد به واسطه اظهارنامه اموال خود را مطالبه نماید. و یا چنانچه اموال شخص دیگری نزد او میباشد به وی اطلاع دهد که برای تحویل گرفتن اموالش مراجعه نماید.متن اظهارنامه بر روی اوراق چاپی مشخصی نوشته میشود.

هر اظهارنامه شامل موارد میباشد:

1- مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده

2- مشخصات و اقامتگاه اظهار شونده

3- موضوع اظهارنامه

4- خلاصه اظهارات

5- خلاصه پاسخ

• نکته قابل توجه این است که ارسال اظهارنامه برای افراد هیچ گونه تکلیفی برای پاسخ به اظهارنامه ایجاد نمیکند.

_{^{مرجع ارسال اظهارنامه:}}

برای ارسال اظهارنامه افراد با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام به ارسال اظهارنامه می نمایند.

_{^{موارد الزامی ارسال اظهارنامه:}}

اصولا ارسال اظهارنامه اختیاری میباشد. اما در برخی موارد به موجب قانون ارسال اظهارنامه اجباریست که برخی از آن موارد عبارتند از:

1- ماده 171 قانون آیین دادرسی مدنی بیان میدارد: سرایدار، خادم، کارگر و به‌طور کلی هر امین دیگری، چنانچه پس از ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه مالک یا ماذون از طرف مالک یا کسی که حق مطالبه دارد، مبنی بر مطالبه مال امانی، از آن رفع تصرف نکند، متصرف عدوانی محسوب می‌شود.

بنابراین چنانچه مالک و یا کسی که حق مطالبه دارد اقدام به ارسال اظهارنامه نکند و به وسیله دیگری بیانات خود را به اطلاع سرایدار یا کارگر یا ... برساند، در دادگاه نمیتواند با استناد به آن مدعی شود اشخاص مذکور ملک را تصرف عدوانی نموده اند.

2- تبصره ۲ ماده ۱۰ مکرر قانون تملک آپارتمانها بیان میدارد: مطالبه بدهی مالکان آپارتمان‌ها از طریق اظهارنامه و سپس عملیات اجرایی برای وصول آن بر اساس اظهارنامه ابلاغ‌شده به مالک مستنکف از تأدیه هزینه‌های مشترک.

3- ماده ۱۳ قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۵۶بیان داشته: وقتی موجر از تحویل مورد اجاره امتناع کند، مستأجر مکلف است با ارسال اظهارنامه از مالک، تحویل مورد اجاره را تقاضا کند

4- ماده 1 قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر بیان داشته: کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحاء عیناً یا منفعتاً بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند کلاهبردار ‌محسوب و مطابق ماده ۲۳۸ قانون عمومی محکوم می‌شود. و همچنین است انتقال ‌گیرنده که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال دهنده باشد.‌اگر مالک از وقوع معامله مطلع شده و تا یک ماه پس از حصول اطلاع اظهاریه برای ابلاغ به انتقال گیرنده و مطلع کردن او از مالکیت خود به اداره ثبت‌اسناد یا دفتر بدایت یا صلحیه یا یکی از دوائر دیگر دولتی تسلیم ننماید معاون جرم محسوب خواهد شد. هر یک از دوائر و دفاتر فوق مکلفند در‌ مقابل اظهاریه مالک رسید داده آن را بدون فوت وقت به طرف برسانند.

5- ماده 460 آیین دادرسی مدنی بیان داشته: در مواردی که مقرر گردیده است حل اختلاف به یک نفر داور ارجاع شود و طرفین نخواهند و یا نتوانند در انتخاب داور تراضی نمایند و نیز در صورتی که داور یکی از طرفین فوت شود یا استعفاء دهد و طرف نامبرده نخواهد جانشین او را تعیین کند و یا در هر موردی که انتخاب داور به شخص ثالث واگذار شده و آن شخص از تعیین داور امتناع نماید یا تعیین داور از طرف او غیرممکن باشد، هر یک از طرفین می تواند با معرفی داور مورد درخواست خود به وسیله اظهارنامه اقدام نماید.

_{^{اعتبار اظهارنامه:}}

چه مطالبی که ارسال کننده اظهار نامه در اظهارنامه قید مینماید و چه مطالبی که اشخاص در پاسخ به اظهارنامه قید مینمایند به واسطه اینکه از جانب شخص نوشته شده و مورد تایید و امضای وی قرار گرفته است، در حکم اقرار از جانب آنان میباشد و میتوانند مورد استفاده طرف مقابل در دادگاه قرار گیرند.

مثلا چنانچه شخصی وجود اموال یا وجوه یا مدارک و اسنادی از دیگری نزد خود را در اظهارنامه بیان نماید، چنانچه طرف مقابل برای مطالبه آنها اقامه دعوا نماید، وجود این اموال نزد وی مفروض میباشد مگر آنکه شخص ثابت نماید این اموال را به مالک تحویل داده است.

بنابراین مطالبی که در اظهارنامه و یا پاسخ به آن توسط افراد قید میشود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار میباشد.